Vraag opschaling personeel en middelen spoedgevallendiensten
Volgens het aantal verdachten COVID-19
Op de Belgische intensieve en spoedafdelingen is het 7 dagen op 7 en 24 uur op 24 alle hens aan dek om de COVID-19-zorg samen met de reguliere zorg rond te krijgen. De werkgroep verpleegkundigen kritieke diensten NVKVV speelt 1 dag na de beslissing om alle ziekenhuizen te laten overschakelen naar fase 2A kort op de bal. De fases zijn een onderdeel van een spreidingsplan dat na de eerste golf in de zomermaanden van 2020 opgesteld werd in overleg met het werkveld, waaronder ook de werkgroep verpleegkundige directies NVKVV. Ze moeten in de eerste plaats voorkomen dat bepaalde ziekenhuizen overbelast geraken en dat de patiëntenspreiding efficiënter verloopt.
Heel anders dan tijdens de eerste coronagolf in maart en april is dat de niet-planbare zorg deze keer samenloopt met de reguliere of planbare zorg. Bijgevolg kunnen collega-verpleegkundigen die tijdens de eerste golf werkten op afdelingen die noodgedwongen gesloten waren, niet ingeschakeld worden op de spoedafdelingen. Om een concreet voorbeeld te geven enkel ter illustratie: in normale omstandigheden komen dagelijks 150 patiënten binnen op de spoedafdeling X. Tijdens de eerste coronagolf liep dat aantal op vele spoedafdelingen flink terug naar bijna een derde. Mensen bleven weg uit angst om besmet te geraken. Tegelijkertijd was de personeelsbezetting op die afdelingen door de toenmalige beslissingen gestegen van 5 naar 8 verpleegkundigen. “Vandaag loopt de reguliere zorg gelukkig door en doen patiënten er ook echt een beroep op. Dat is uiteraard een goede zaak, en we zijn dan ook erg opgelucht”, aldus Bart Rens, voorzitter van de werkgroep kritieke diensten NVKVV en hoofdverpleegkundige in AZ Sint-Maarten te Mechelen. “CVA-patiënten, mensen met diepe snijwonden … deze patiënten zagen we in de eerste coronagolf niet meer, nu wel.”
Een ander groot verschil met de eerste coronagolf is dat de opdeling tussen COVID-patiënten en niet-COVID-patiënten nu veel moeilijker geworden is doordat de symptomen door elkaar lopen. “Symptomen van griep en verkoudheden lopen nu duidelijker door elkaar, waardoor iedere patiënt die op een spoedafdeling binnenkomt een potentiële drager van het coronavirus is”, voegt Bart Rens er nog aan toe. “Dat geeft de zorgverleners extra stress, waardoor hun vraag naar persoonlijk beschermingsmateriaal (PBM) met de hoogste weerstand (FFP2) op de hele spoedafdeling toeneemt. Op die vraag werd nog niet door alle spoedafdelingen een positief gevolg gegeven voor alle zorgverleners. Daar komt nog bij dat het opstarten van een patiënt in PBM meer tijd vraagt, en dat is ook fysiek en mentaal vermoeiend voor de spoedverpleegkundigen.”
Tot slot stellen de leden van de werkgroep verpleegkundigen kritieke diensten NVKVV op meerdere spoedafdelingen een oudere patiëntenpopulatie vast dan tijdens de eerste coronagolf. Door de vaak heel strikte interpretatie van de beslissingsboom van de geriaters werden toen minder bewoners naar het ziekenhuis overgebracht, doordat ze veelal in de woonzorgcentra zelf verzorgd werden. Verder stellen ze ook vast dat de verblijfsduur op verschillende spoedgevallendiensten toeneemt door het stijgende aantal opnames, alsook de tijd die nodig is om patiënten naar andere ziekenhuizen over te brengen (spreidingsplan). Op de spoedgevallendiensten resulteert dat in een verschuiving naar acute basiszorg, zoals helpen bij het eten, aankleden, naar het toilet gaan …, wat extra tijd in beslag neemt. Enkele spoedafdelingen hebben al de interne evaluatie gemaakt om daar de hulp van zorgkundigen voor in te roepen. Maar gezien de desbetreffende patiëntenpopulatie en de daaraan verbonden mogelijke risico’s geniet deze optie niet de voorkeur.
Verpleegkundigen op de spoedafdelingen vrezen de komende weken voor een toenemende werkdruk die negatieve gevolgen kan meebrengen voor de zorg maar ook voor de veiligheid van de zorgverleners. Voor de intensieve- en COVID-19-afdelingen zijn vanuit het BFM middelen voorzien. Voor de spoedgevallendiensten is er momenteel geen opschaling van personeel en middelen gepland volgens het aantal aanmeldingen of verdachten. Om zich optimaal voor te bereiden op de aankomende coronapiek en om op spoedafdelingen veilige zorg te kunnen blijven garanderen voor zowel COVID- als niet-COVID-patiënten, heeft de werkgroep verpleegkundigen kritieke diensten NVKVV aan de federale surge-Capacity & Transport group gevraagd deze maatregel te herzien.