Vereiste competenties voor de vaccinatie
Advies FRV en TCV gepubliceerd
Aanleiding
De Minister van Volksgezondheid, Franck Vandenbroucke, vroeg in zijn brief van 10 maart 2021 aan de verschillende raden (Hoge gezondheidsraad, Hoge raad van artsen-specialisten en van huisartsen, Technische commissie verpleegkunde, Federale raad voor de verpleegkunde, Koninklijke academie voor geneeskunde, Federale raad voor de vroedvrouwen) een advies over de vereiste competenties voor vaccinatie, voor een kwalitatieve vaccinatiecapaciteit die veilig, performant en toegankelijk is zodat op korte termijn een hoge dekkingsgraad in de bevolking kan bereikt worden.
Verhoging van de vaccinatiegraad door de verpleegkundigen kan gerealiseerd worden door onder andere :
- De administratieve belemmeringen weg te werken die nu de vaccinatie hinderen
- Het voorschrift voor de toediening als zodanig weg te laten en het voorschrift voor het vaccin daarvoor te aanvaarden
- De autonomie van de verpleegkundigen te vergroten en hen toe te laten bepaalde vaccins voor te schrijven binnen de grenzen en volgens de anamnese-structuur bepaald door de arts
- De verpleegkundigen directe toegang te geven tot de registratiesystemen
- Een nationaal registratiesysteem voor vaccinaties te installeren dat performant is, vlot bereikbaar vanop het terrein en gebruiksvriendelijk
- In de RIZIV-nomenclatuur (art. 8 voor de thuisverpleegkundigen) een prestatie ‘vaccinatie’ te voorzien die de verschillende stappen omvat: anamnese, raadpleging, toediening van vaccin, observatie. Momenteel wordt de vaccinatie ten huize inderdaad beschouwd als een eenvoudige I.M. inspuiting
- De vaccinatie ad hoc toelaten op basis van een geïnformatiseerde lijst/register die verwittigt en de te vaccineren patiënten aanduidt.
Indien toch bij een sanitaire crisis (pandemie) objectief een tekort aan gekwalificeerd personeel zou vastgesteld worden, moet voor een veilige en kwaliteitsvolle vaccinatie rekening gehouden worden met volgende aspecten:
- De vereiste opleiding houdt veel meer in dan de inspuiting op zich: opleiding over de vaccins, de risicofactoren op basis van evaluatie van de gezondheidstoestand van de betrokken patiënt, de mogelijke nevenwerkingen, het optreden bij vitale complicaties
- De uitvoerder moet een goede kennis hebben van het doelpubliek van de vaccinatie
- Hij moet de toestand van de patiënt kunnen evalueren met een anamnese
- Hij moet toegang hebben tot het dossier van de te vaccineren persoon
- Om te kunnen reageren bij anafylactische reacties zijn een opleiding “Basic Life Support” en relevante noties van het optreden bij een anafylactische reactie nodig.
Om een veilige vaccinatie in aanvaardbare omstandigheden toe te laten moet een aangepaste infrastructuur aanwezig zijn:
- Het lokaal moet voldoende privacy bieden voor de patiënt tijdens de toediening.
- Er moet mogelijkheid zijn de patiënt te laten neerliggen (de meest voorkomende complicatie is een syncope).
- Er moet een rustig en voldoende afgeschermd lokaal zijn waar de verplichte observatie van 15 minuten na de vaccinatie kan gebeuren.
- De infrastructuur moet beschikken over de nodige middelen voor tussenkomst bij vitale complicaties of richtlijnen hebben voor onmiddellijke oproep van de deskundige hulpdiensten (MUG) die door alle personeel ter plaatse moeten gekend zijn.